Katarzyna Stolarz-Skrzypek
prof. dr hab. n. med.
Katarzyna Stolarz-Skrzypek
Data publikacji 19.05.2022
Czas czytania ok. 6 min

Skrót informacji

Aldosteron, agonista receptorów mineralokortykoidowych, jest syntetyzowany głównie w  nadnerczach i jest częścią układu renina–angiotensyna-aldosteron. Z kolei antagoniści receptora mineralokortykoidowego, do których należy  eplerenon, to leki często stosowane w leczeniu przewlekłej zastoinowej niewydolności serca. W szeregu badań udowodniono korzystny wpływ antagonistów receptora mineralokortykoidowego w chorobach układu sercowo-naczyniowego, w tym niewydolności serca. Artykuł omawia dostępne dowody na skuteczność stosowania eplerenonu w niewydolności serca, jak również podaje praktyczne wskazówki dotyczące unikania polekowych zdarzeń niepożądanych i postępowania w razie ich wystąpienia.

Aldosteron, agonista receptorów mineralokortykoidowych, jest syntetyzowany głównie w  nadnerczach i jest częścią układu renina–angiotensyna-aldosteron. Antagoniści receptora mineralokortykoidowego (mineralocorticoid receptor antagonists – MRA), do których należy  spironolakton oraz eplerenon, są często stosowane w leczeniu przewlekłej zastoinowej niewydolności serca.[1] Wykazano, że stosowanie MRA wiąże się ze zmniejszeniem śmiertelności i hospitalizacji u pacjentów z niewydolnością serca z obniżoną frakcją wyrzutową, jak również może być korzystne dla opóźnienia rozwoju niewydolności serca z zachowaną frakcją wyrzutową lewej komory.[2]

Aldosteron – klasyczne i nowe oblicza działania

Klasyczne działanie aldosteronu związane jest z jego wpływem na funkcję nerek i obejmuje zwiększenie wchłaniania zwrotnego sodu i chlorków oraz zwiększone wydalanie potasu i magnezu. Dzięki oddziaływaniu na nerki aldosteron odgrywa fundamentalną rolę w utrzymaniu równowagi sodowo-potasowej oraz w regulacji objętości i ciśnienia tętniczego. Spożycie soli w diecie stanowi kluczowy czynnik regulujący sekrecję aldosteronu i zatrzymywanie sodu w organizmie. Wykazano ponadto, że aktywacja receptora mineralokortykoidowego przez aldosteron bezpośrednio wpływa na strukturę i skład biochemiczny tkanek naczyń oraz mięśnia sercowego.[3]

Znaczenie aldosteronu w patogenezie chorób sercowo-naczyniowych

Dane eksperymentalne i kliniczne wykazały, że osoczowe stężenie aldosteronu jest znacząco podwyższone u pacjentów z zawałem mięśnia sercowego. Obszerne dowody wskazują, że główne działania aldosteronu po zawale serca obejmują wpływ na obejmują mięśnia sercowego, włóknienie i nasilenie procesów zapalnych oraz stresu>

Zastosowanie MRA w niewydolności serca

Objawy niepożądane polekowe – praktyczne wskazówki

Podsumowanie

Pytania sprawdzające