[a]Podsumowanie profilu bezpieczeństwa. Najczęstsze i najpowszechniejsze działania niepożądane związane z leczeniem klarytromycyną zarówno wśród pacjentów dorosłych, jak i dzieci, obejmują ból w jamie brzusznej, biegunkę, nudności, wymioty i zaburzenia smaku. Te działania niepożądane mają zwykle łagodne nasilenie i są zgodne ze znanym profilem bezpieczeństwa antybiotyków makrolidowych. W badaniach klinicznych nie stwierdzono znamiennej różnicy w częstości występowania tych działań niepożądanych żołądkowo-jelitowych pomiędzy pacjentami z istniejącym uprzednio zakażeniem prątkowym, a pacjentami bez takiego zakażenia. Zestawienie działań niepożądanych. [b]Poniżej przedstawiono działania niepożądane zgłoszone podczas badań klinicznych oraz w ramach obserwacji po wprowadzeniu klarytromycyny w postaci tabletek o natychmiastowym uwalnianiu, granulatu do sporządzania zawiesiny doustnej, proszku do sporządzania roztworu do wstrzykiwań i tabletek o przedłużonym uwalnianiu na rynek. Działania uznane za co najmniej prawdopodobnie związane z klarytromycyną podzielone są według klasyfikacji układów i narządów MedDRA oraz częstości występowania wg następującej konwencji: bardzo często (≥ 1/10), często (≥ 1/100 do < 1/10), niezbyt często (≥ 1/1000 do < 1/100) oraz nieznana (działania niepożądane z obserwacji po wprowadzeniu do obrotu, częstość nie może być określona na podstawie dostępnych danych). W obrębie każdej grupy o określonej częstości występowania działania niepożądane są wymienione zgodnie ze zmniejszającym się nasileniem, jeżeli nasilenie mogło być oszacowane. Zakażenia i zarażenia pasożytnicze. Niezbyt często: zapalenie tkanki łącznej[1], kandydoza, zapalenie żołądka i jelit[2], zakażenie[3], zakażenie pochwy. Częstość nieznana: rzekomobłoniaste zapalenie jelita grubego, róża. Zaburzenia krwi i układu chłonnego. Niezbyt często: leukopenia, neutropenia[4], trombocytoza[3], eozynofilia[4]. Częstość nieznana: agranulocytoza, trombocytopenia. Zaburzenia układu immunologicznego. Niezbyt często: reakcja anafilaktoidalna[1], nadwrażliwość. Częstość nieznana: reakcja anafilaktyczna, obrzęk naczynioruchowy. Zaburzenia metabolizmu i odżywiania. Niezbyt często: jadłowstręt, zmniejszenie apetytu. Zaburzenia psychiczne. Często bezsenność. Niezbyt często: lęk, nerwowość[3]. Częstość nieznana: zaburzenie psychotyczne, stan splątania[5], depersonalizacja, depresja, dezorientacja, omamy, nieprawidłowe sny, mania. Zaburzenia układu nerwowego. Często: zaburzenia smaku, ból głowy. Niezbyt często: utrata świadomości[1], dyskineza[1], zawroty głowy, senność[5], drżenie mięśniowe. Częstość nieznana: drgawki, brak smaku, zaburzenia węchu, brak węchu, parestezje. Zaburzenia ucha i błędnika. Niezbyt często: zawroty głowy z uczuciem wirowania (vertigo), zaburzenie słuchu, dzwonienie w uszach. Częstość nieznana głuchota. Zaburzenia serca. Niezbyt często: zatrzymanie akcji serca[1], migotanie przedsionków[1], wydłużenie odstępu QT w EKG, skurcze dodatkowe[1], kołatanie serca. Częstość nieznana: zaburzenia typu torsade de pointes, częstoskurcz komorowy, migotanie komór. Zaburzenia naczyniowe. Często rozszerzenie naczyń[1]. Częstość nieznana: krwotok. Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia. Niezbyt często: astma[1], krwawienie z nosa[2], zator płuc[1]. Zaburzenia żołądka i jelit. Często: biegunka, wymioty, niestrawność, nudności, ból w jamie brzusznej. Niezbyt często: zapalenie przełyku[1], refluks żołądkowo-przełykowy[2], zapalenie żołądka, ból odbytu[2], zapalenie jamy ustnej, zapalenie języka, powiększenie obwodu brzucha[4], zaparcie, suchość w ustach, odbijanie ze zwracaniem treści, wzdęcia. Częstość nieznana: ostre zapalenie trzustki, przebarwienie języka, przebarwienie zębów. Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych. Często nieprawidłowe wyniki testów czynności wątroby. Niezbyt często: cholestaza[4], zapalenie wątroby[4], zwiększenie aktywności aminotransferazy alaninowej, zwiększenie aktywności aminotransferazy asparaginowej, zwiększenie aktywności gamma-glutamylotransferazy[4]. Częstość nieznana: niewydolność wątroby, żółtaczka wątrobowokomórkowa. Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej. Często: wysypka, nadmierna potliwość. Niezbyt często: pęcherzowe zapalenie skóry[1], świąd, pokrzywka, wysypka plamkowo grudkowa[3]. Częstość nieznana: ciężkie skórne działania niepożądane (ang. SCAR) (np. ostra uogólniona osutka krostkowa (ang. AGEP), zespół Stevensa-Johnsona, toksyczne martwicze oddzielanie się naskórka, wysypka polekowa z eozynofilią i objawami ogólnoustrojowymi (DRESS)), trądzik. Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej. Niezbyt często: skurcze mięśni[3], sztywność mięśniowo szkieletowa[1], ból mięśni[2]. Częstość nieznana: rozpad mięśni prążkowanych (rabdomioliza)[2,6], miopatia. Zaburzenia nerek i dróg moczowych. Niezbyt często: zwiększenie stężenia kreatyniny we krwi[1], zwiększenie stężenia mocznika we krwi[1]. Częstość nieznana: niewydolność nerek, śródmiąższowe zapalenie nerek. Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania. Bardzo często zapalenie żyły w miejscu wstrzyknięcia[1]. Często: ból w miejscu wstrzyknięcia [1], zapalenie w miejscu wstrzyknięcia[1]. Niezbyt często: złe samopoczucie[4], gorączka[3], astenia, ból w klatce piersiowej[4], dreszcze[4], zmęczenie[4]. Badania diagnostyczne. Niezbyt często: nieprawidłowa wartość stosunku albumin do globulin (współczynnik albuminowo-globulinowy)[1], zwiększenie aktywności fosfatazy zasadowej we krwi[4], zwiększenie aktywności dehydrogenazy mleczanowej we krwi[4]. Częstość nieznana: zwiększenie wartości INR (międzynarodowego współczynnika znormalizowanego), wydłużenie czasu protrombinowego, nieprawidłowy kolor moczu.[ *] Ponieważ reakcje te są zgłaszane dobrowolnie w populacji o niepewnej wielkości, nie zawsze jest możliwe wiarygodne oszacowanie ich częstości lub ustalenie związku przyczynowego z narażeniem na lek. Szacuje się, że narażenie pacjentów na klarytromycynę przekracza 1 miliard dni leczenia. [1] Działania niepożądane zgłoszone tylko dla postaci proszku do sporządzania roztworu do wstrzykiwań. [2] Działania niepożądane zgłoszone tylko dla postaci tabletek o przedłużonym uwalnianiu. [3] Działania niepożądane zgłoszone tylko dla postaci granulatu do sporządzania zawiesiny doustnej. [4] Działania niepożądane zgłoszone tylko dla postaci tabletek o natychmiastowym uwalnianiu. [5,6] Patrz podpunkt c). [c)] Opis wybranych działań niepożądanych. Zapalenie żyły w miejscu wstrzyknięcia, ból w miejscu wstrzyknięcia i zapalenie w miejscu wstrzyknięcia są specyficzne dla postaci dożylnej klarytromycyny. W niektórych doniesieniach dotyczących rabdomiolizy klarytromycyna była podawana jednocześnie z innymi lekami, o których wiadomo, że mogą powodować rabdomiolizę, takimi jak statyny, fibraty, kolchicyna lub allopurynol. Istnieją doniesienia po wprowadzeniu produktu do obrotu o interakcjach pomiędzy lekami i objawami ze strony ośrodkowego układu nerwowego (OUN) (np. senność i splątanie), podczas jednoczesnego stosowania klarytromycyny i triazolamu. Sugeruje się obserwację pacjenta w kierunku wystąpienia objawów nasilonego działania farmakologicznego na OUN. Istnieją rzadkie doniesienia na temat występowania tabletek klarytromycyny ER (o przedłużonym uwalnianiu) w stolcu, wiele z tych przypadków wystąpiło u pacjentów z anatomicznymi (np. ileostomia czy kolostomia) lub czynnościowymi zaburzeniami przewodu pokarmowego, skracającymi czas pasażu jelitowego. W kilku doniesieniach resztki tabletek znaleziono w stolcu u pacjentów z biegunką. Zaleca się, by w przypadku pacjentów, u których w stolcu występują pozostałości tabletek i nie ma żadnej poprawy stanu chorobowego, zmienić leczenie na inną postać klarytromycyny (np. zawiesinę) lub inny antybiotyk. Specjalne populacje. Działania niepożądane u pacjentów z zaburzeniem odporności: patrz podpunkt [e)]. [d)] Dzieci i młodzież. Przeprowadzono badania kliniczne z klarytromycyną w postaci zawiesiny dla dzieci, podawaną dzieciom w wieku od 6 miesięcy do 12 lat. Dlatego dzieci w wieku poniżej 12 lat powinny przyjmować klarytromycynę w postaci zawiesiny. Oczekuje się, że częstości występowania, rodzaj i nasilenie działań niepożądanych u dzieci będą takie same jak u dorosłych. [e)] Inne szczególne populacje. Pacjenci z zaburzeniem odporności. U pacjentów z AIDS lub zaburzeniem odporności z innych przyczyn, leczonych dużymi dawkami klarytromycyny przez długi okres z powodu zakażeń prątkami, często trudno było odróżnić zdarzenia niepożądane o możliwym związku z podawaniem klarytromycyny od objawów zespołu nabytego braku odporności wywołanego przez wirusa (HIV) lub chorób współistniejących. Najczęściej zgłaszane działania niepożądane występujące u dorosłych pacjentów przyjmujących klarytromycynę w dawce dobowej 1000 mg obejmowały: nudności, wymioty, zaburzenia smaku, ból w jamie brzusznej, biegunkę, wysypkę, wzdęcia, ból głowy, zaparcie, zaburzenia słuchu oraz zwiększenie aktywności aminotransferazy asparaginianowej (AspAT) i alaninowej (AlAT). Dodatkowe, rzadko występujące zdarzenia obejmowały duszność, bezsenność i suchość w jamie ustnej. U tych pacjentów z zaburzeniem odporności ocena parametrów laboratoryjnych została przeprowadzona przez analizę wyników znacznie wykraczających poza wartości prawidłowe (tzn. skrajnie wysoki lub niski limit) dla danego testu. Przy stosowaniu tych kryteriów u około 2% do 3% z pacjentów przyjmujących 1000 mg klarytromycyny na dobę stwierdzono znaczące zwiększenie aktywności AspAT i AlAT powyżej normy oraz nieprawidłowo małą liczbę białych krwinek i płytek krwi. U mniejszego odsetka pacjentów z tych dwóch grup dawkowania stwierdzono także zwiększone stężenie azotu mocznikowego we krwi. Zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych. Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne jest zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych. Umożliwia to nieprzerwane monitorowanie stosunku korzyści do ryzyka stosowania produktu leczniczego. Osoby należące do fachowego personelu medycznego powinny zgłaszać wszelkie podejrzewane działania niepożądane za pośrednictwem Departamentu Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych; Al. Jerozolimskie 181C; 02-222 Warszawa; Tel.: + 48 22 49 21 301; Faks: + 48 22 49 21 309. Strona internetowa: https://smz.ezdrowie.gov.pl. Działania niepożądane można zgłaszać również podmiotowi odpowiedzialnemu.