Renata Szmigielska
dr n.med
Renata Szmigielska
Data publikacji 24.06.2022
Czas czytania ok. 23 min

Skrót informacji

Zakażenia wewnątrzbrzuszne u dzieci definiuje się jako procesy zapalne dotyczące jamy otrzewnej oraz położonych w niej narządów, będące odpowiedzią na obecność mikroorganizmów lub ich toksyn. Zalicza się je do grupy najcięższych bakteryjnych infekcji u dzieci, często o skomplikowanym przebiegu klinicznym. Narastająca antybiotykooporność patogenów oraz mała liczba nowych leków przeciwdrobnoustrojowych zmusza do poszukiwania nowych opcji terapeutycznych i połączeń lekowych w terapii skojarzonej. Fosfomycyna to jeden z najstarszych antybiotyków, w Polsce znana jest szczególnie w leczeniu zakażeń układu moczowego. W postaci dożylnej dostępna jest od niedawna, jednocześnie w tej postaci ma odmienne właściwości, co znacznie rozszerza wskazania do stosowania tego leku także w leczeniu ciężkich zakażeń w różnych grupach wiekowych. Bakteriobójcze działanie antybiotyku ujawnia się poprzez hamowanie syntezy ściany komórkowej bakterii o bardzo szerokim spektrum działania. Oddziałuje na bakterie Gram-ujemne i Gram-dodatnie, w tym szczepy szerokooporne na inne antybiotyki. W niniejszym artykule opisano 4 przypadki kliniczne zastosowania fosfomycyny u dzieci z powikłanymi zakażeniami wewnątrzbrzusznymi. U trojga pacjentów zaobserwowano poprawę stanu ogólnego i postęp w leczeniu zakażenia, u jednego z nich fosfomycyna nie była skuteczna. Opisani pacjenci w swoim skomplikowanym przebiegu wymagali leczenia wielokierunkowego i systemowego, ale pozytywny efekt fosfomycyny stosowanej w skojarzeniu z innym antybiotykiem w leczeniu zapalenia otrzewnej zachęca do szerszego uwzględnienia tego antybiotyku w schematach leczenia infekcji wewnątrzbrzusznych.

Wstęp

Zakażenia wewnątrzbrzuszne u dzieci definiuje się jako procesy zapalne dotyczące jamy otrzewnej oraz położonych w niej narządów, będące odpowiedzią na obecność mikroorganizmów lub ich toksyn [13]. Zalicza się je do grupy najcięższych bakteryjnych infekcji u dzieci, często o skomplikowanym przebiegu klinicznym, niejednokrotnie prowadzącym do sepsy i/lub niewydolności wielonarządowej. W przypadku pozaszpitalnych wtórnych zapaleń otrzewnej w wyniku uszkodzenia/zapalenia w obrębie jelita cienkiego kontaminacja bakteryjna jest mniejsza, niż w przypadku jelita grubego. Większość zakażeń powoduje flora Gram-dodatnia, m.in. paciorkowce. W zakażeniach pochodzących z jelita grubego głównymi patogenami są Escherichia coli i Bacteroides fragilis. W szpitalanych zakażeniach wewnątrzbrzusznych czynnikami etiologicznymi częściej są enterokoki, gronkowce oraz Enterobacterales (inne niż E. coli) – najczęściej mają one etiologię wielobakteryjną, a szczepy oporne identyfikuje się u około 20% chorych [10, 13]. Terapię przeciwdrobnoustrojową należy rozpocząć w chwili rozpoznania zakażenia wewnątrzbrzusznego lub kiedy takie rozpoznanie uzna się za prawdopodobne. U dzieci z powikłanym zakażeniem wewnątrzbrzusznym wybór leczenia zależy od rodzaju zakażenia (szpitalne lub pozaszpitalne), ciężkości zakażenia oraz bezpieczeństwa stosowania poszczególnych leków przeciwdrobnoustrojowych w określonych grupach wiekowych [10]. Narastająca antybiotykooporność patogenów oraz mała liczba nowych leków przeciwdrobnoustrojowych zmusza do poszukiwania nowych opcji terapeutycznych i połączeń lekowych w terapii skojarzonej [12, 13].

Fosfomycyna to jeden z najstarszych antybiotyków. W Polsce znana>