Mechanizm działania antybiotyków i racjonalna antybiotykoterapia w aspekcie zaburzeń mikrobioty
Skrót informacji
Współcześnie lawinowo narasta problem wielolekooporności szczepów bakteryjnych związany z nadużywaniem antybiotyków w leczeniu ludzi i zwierząt. Ważna jest zatem edukacja w tym zakresie lekarzy oraz samych pacjentów. Około 80% antybiotyków przepisywanych jest w ramach leczenia na poziomie podstawowej opieki zdrowotnej (POZ).
Odkrycie antybiotyków
Antybiotyki (z greki anti: przeciw, + bios: życie) to substancje wytwarzane przez organizmy żywe (grzyby i niektóre bakterie) hamujące wzrost lub zabijające inne drobnoustroje. Era antybiotyków rozpoczęła się w 1928 r., gdy Alexander Fleming zaobserwował antybakteryjne działanie grzybów z rodziny Penicillium. Wynalezienie antybiotyków można uznać za jedno z najważniejszych osiągnięć XX stulecia.
Wiek XXI nazywany bywa erą poantybiotykową, a antybiotykooporność drobnoustrojów została uznana przez World Health Organization WHO jako jedno z dziesięciu największych zagrożeń dla zdrowia. Wykorzystywane są szeroko we współczesnym świecie w celu ochrony przed drobnoustrojami chorobotwórczymi.
Mechanizmy działania antybiotyków
Preparaty o działaniu przeciwdrobnoustrojowym dzielimy na antybiotyki oraz chemioterapeutyki. Mechanizm działania tych substancji może być różnoraki w zależności od grupy, do której przynależy dana substancja. Możemy wyróżnić pięć mechanizmów działania:
- hamowanie syntezy ściany komórkowej bakterii,
- hamowanie biosyntezy białek,
- hamowanie syntezy kwasów nukleinowych,
- hamowanie szlaków metabolicznych,
- uszkadzanie błony protoplazmatycznej.
Rola mikrobioty
Wszystkie one prowadzą do jednego celu, jakim jest wyleczenie zakażenia bakteryjnego. Jednak każdy organizm ludzki posiada również dobroczynne i potrzebne drobnoustroje zasiedlające zwane mikrobiotą. Powszechnie stosowane antybiotyki mają wpływ na zdrowie w chwili obecnej i w przyszłości, szczególnie (ale nie tylko), jeśli są stosowane w wieku rozwojowym. Nadmierne ich stosowanie może spowodować dysbiozę, czyli zmianę składu i>