dr hab. n. med. Piotr Dobrowolski
prof. dr hab. n. med.
dr hab. n. med. Piotr Dobrowolski
Aleksander Prejbisz
prof. dr hab. n. med.
Aleksander Prejbisz
Data publikacji 31.08.2023
Czas czytania ok. 15 min

Wprowadzenie

Choroby układu sercowo-naczyniowego nadal stanowią dominującą przyczynę zgonów w Polsce i na całym świecie. Jednym z głównych czynników prowadzących do rozwoju chorób krążenia jest podwyższone stężenie cholesterolu w osoczu, a zwłaszcza jego frakcji LDL i nie-HDL [1]. Wykazano liniową zależność pomiędzy stężeniem cholesterolu LDL w osoczu a występowaniem miażdżycy w łożysku tętniczym – im wyższe to stężenie, tym większa liczba łożysk tętniczych objętych procesem miażdżycowym. Najczęściej omawianym powikłaniem miażdżycy są zdarzenia wieńcowe, „zapomina się” natomiast o roli cholesterolu i terapii hipolipemizującej w prewencji udaru mózgu. Jest to podejście niesłuszne, gdyż występowanie udaru niedokrwiennego mózgu również pozostaje w ścisłej zależność ze stężeniem cholesterolu LDL w osoczu.

Podwyższone stężenie cholesterolu w osoczu – niesłusznie „zapomniany” czynnik ryzyka udaru mózgu

Udar niedokrwienny mózgu może być powikłany zgonem, ale też niepełnosprawnością niosącą za sobą poważne następstwa zdrowotne i społeczne. Rozwój i progresja miażdżycy to proces ciągły, na który wpływa wiele czynników. Zapobieganie rozwojowi i progresji miażdżycy dzielone jest umownie na prewencję pierwotną (do zdarzenia, w tym przypadku udaru niedokrwiennego mózgu) i prewencję wtórną (po zdarzeniu, w tym przypadku po przebytym udarze mózgu) (ryc. 1) [2, 3].

W prewencji pierwotnej nacisk kładzie się na zapobieganie wystąpieniu pierwszego w życiu epizodu sercowo-naczyniowego, w myśli zasady lepiej zapobiegać niż leczyć. Należy maksymalnie wykorzystać wdrożenie zasad modyfikacji stylu życia. W badaniu INTERSTROKE wykazano, że 10 czynników związanych ze stylem życia lub mogących ulec modyfikacji farmakologicznej>

Lepiej zapobiegać niż leczyć, czyli czy statyny są skuteczne w prewencji pierwotnej udaru mózgu

Nie wszystko stracone, czyli czy statyny są skuteczne w prewencji wtórnej udaru niedokrwiennego mózgu

Niezależnie od wieku, czyli o skuteczności statyn w prewencji ponownego udaru mózgu w różnych grupach wiekowych

Zbyt piękne by było prawdziwe? Może zapobiegając udarowi niedokrwiennemu mózgu, statyny zwiększają ryzyko udaru krwotocznego?

Statyna działa, jeżeli pacjent ją przyjmuje, czyli kilka słów o stosowaniu się do zaleceń

Statyna działa, jeżeli dawka jest odpowiednia

Podsumowanie