Adam Stępień
prof. dr hab. n. med.
Adam Stępień
Data publikacji 06.01.2022
Czas czytania ok. 5 min

Skrót informacji

  • Pandemia koronawirusa SARS-CoV-2, wywołująca chorobę COVID-19 szybko zmieniła wszystkie aspekty opieki zdrowotnej zarówno ambulatoryjnej jak i szpitalnej poprzez nadmierne jej obciążenie. Często komunikacja z chorymi odbywa się za pośrednictwem systemów telefonicznych i komputerowych(telemedycyna).
  • Obecnie dostępne dane epidemiologiczne i dane z badań naukowych wskazuję, że czynniki ryzyka podatności na COVID-19 i ciężkość przebiegu infekcji u pacjentów z chorobami zapalnymi o podłożu immunologicznym wydają się być podobne do populacji ogólnej.
  • Ważną obserwacją było stwierdzenie, że leki modyfikujące przebieg stwardnienia rozsianego (DMD) są bezpieczne w okresie pandemii. Wyjątkiem są leki anty-CD20 i podawanie metylprednisolonu w wysokich dawkach podczas leczenia rzutu choroby u pacjentów serododatnich.
  • W wielu aspektach telemedycyna została już zatwierdzona pod względem przydatności, wykonalności, opłacalności i satysfakcji pacjentów jeszcze przed pandemią COVID-19, zwłaszcza w takich obszarach jak interna czy kardiologia.
  • W niedawno przeprowadzonym badaniu ankietowym wykazano, że 23% ośrodków leczących chorych na SM unika terapii lekami zmniejszającymi ilość limfocytów natomiast 8% odroczyło jakikolwiek rodzaj DMD u nieleczonych pacjentów w pierwszych miesiącach pandemii.

Alvaro Cobo‑Calvo, Ana Zabalza, Jordi Río Journal of Neurology 10. 01. 2022; https://doi.org/10.1007/s00415-021-10958-z

COVID-19 a leczenie stwardnienia rozsianego - badanie

W badaniu dokonano ocena wpływu pandemii COVID-19 na liczbę wizyt klinicznych, wykonywania badań rezonansem magnetycznym (MR) oraz przepisywania recept na leczenie w ośrodku referencyjnym leczenia stwardnienia rozsianego (MS) w Barcelonie w Hiszpanii.

Badanie było oceną retrospektywną obejmującą okres od stycznia 2018 do maja 2021. Stwierdzono, że średnia miesięczna (odchylenie standardowe [SD]) wizyt przeprowadzonych w 2020 r. (814 [137,6]) była zbliżona do odbytych w 2018 r. (741[99,7]); p=0,153) oraz w roku 2019 (797[116.3]; p=0,747). W okresie pandemii COVID-19 (rok 2020) udzielono 36,3% porad poprzez telemedycynę. Liczba wykonanych skanów MR spadła o 76,6% podczas „pierwszej fali”(od 14 marca do 21 czerwca 2020 roku) w porównaniu do średniej miesięcznej aktywności w 2020 r. (183,5 [68,9]), z wzrostem działalności medycznej w poradniach w ciągu kolejnych dwóch miesięcy. Średnia miesięczna liczba wystawianych recept na leczenie i zrealizowanych w 2020 r. (24,1[7,0]) była niższa niż w 2019 r. (30 [7,0]; p=0,049), ale była zbliżona do liczby wystawionych recept w 2018 roku (23,8 [8,0]; p=0,727).

Recepty i zlecenia na podanie natalizumabu wzrosły podczas „pierwszej fali” pandemii i później, podczas gdy liczba recept wystawianych na leki o mechanizmie działania anty-CD20 spadła w okresie pandemii>

Komentarz: Porady medyczne w nowej roli

COVID-19 a choroby immunologiczne

Terapia DMD w trakcie pandemii

Adaptacja telemedycyny w leczeniu stwardnienia rozsianego

Główne leki stosowane w terapii SM