Zasadność stosowania metforminy u pacjentek z zespołem policystycznych jajników

Zespół policystycznych jajników (PCOS – polycystic ovary syndrome) występuje u 6-10% (wg the US National Institute of Health) i 20% kobiet (wg kryteriów Rotterdamskich) w wieku reprodukcyjnym, stając się jednym z najczęściej występujących zaburzeń endokrynologicznych¹. Z punktu widzenia klinicysty pacjentka z PCOS jest najczęściej otyła (nie zawsze jednak!), ma problemy z cerą, przetłuszczają jej się włosy. Zgłasza się do ginekologa, bo nie ma okresu czasem przez kilka miesięcy albo w ogóle, nie może zajść w ciążę i często mimo licznych diet trudno jej schudnąć nawet kilka kilogramów. PCOS rozpoznaje się w przypadku stwierdzenia dwóch z trzech następujących zaburzeń i po wykluczeniu innych przyczyn (kryteria Rotterdamskie):

• Rzadką owulację albo zupełny jej brak.
• Kliniczne albo (i) biochemiczne cechy hiperandrogenizmu.
• Obraz jajników policystycznych w badaniu USG^1,2.

PCOS a niepłodność

PCOS jest jednym z głównych czynników powodujących niepłodność (typ II wg WHO zaburzeń owulacji). U pacjentek z PCOS obserwujemy zaburzenia folikulogenezy, w wyniku którego dochodzi do zatrzymania rozwoju pęcherzyków jajnikowych na wczesnym etapie ich rozwoju (w jajnikach jest wiele pęcherzyków pierwotnych, wtórnych i antralnych). Nadmiar miejscowej produkcji androgenów, zwiększony przez hiperinsulinemię powoduje atrezję pęcherzyków i brak owulacji, co w prostej linii prowadzi do zaburzeń płodności. Postuluje się również bezpośredni wpływ hiperinsulinemii na zahamowanie wzrostu pęcherzyków atralnych, które osiągają 5-8>