Zastosowanie antagonistów aldosteronu może spowodować ginekomastię, impotencję i zaburzenia miesiączkowania. Prawda czy mit?

Spironolakton jest syntetycznym, steroidowym, nie-selektywnym antagonistą receptora mineralokortykoidowego, który ze względu na swoją budowę oraz powinowactwo do innych receptorów hormonów steroidowych wykazuje właściwości antyandrogenowe, działanie antagonistyczne w stosunku do receptora glikokortykosteroidów oraz agonistyczne do receptora progesteronowego.

Wpływ spironolaktonu na receptory hormonów płciowych w przypadku jego przewlekłego stosowania jest przyczyną niektórych częstych i kłopotliwych działań niepożądanych, takich jak: ginekomastia – u 9-21% mężczyzn przyjmujących lek [1, 2], mastodynia u obu płci (ból piersi z towarzyszącym powiększeniem lub obrzękiem gruczołu piersiowego) – ok. 2-21%, impotencja u mężczyzn – 5-30% [2, 3], zaburzenia cyklu miesiączkowego u kobiet – do 10,5% [2].

Warto zwrócić uwagę na występowanie zaburzeń u przedstawicieli obu płci. Dobrze pamiętać o tym, że częstość ich występowania jest zależna od dawki spironolaktonu. Wystąpienie wymienionych wcześniej działań niepożądanych obniża jakość życia, a w efekcie przyczynia się do przerwania terapii przez 8-11% chorych leczonych spironolaktonem [1,2].

Biorąc pod uwagę duże korzyści ze stosowania MRA oraz wysoki odsetek pacjentów rezygnujących z terapii spironolaktonem po wystąpieniu objawów niepożądanych, należy odpowiednio wcześnie i delikatnie oceniać, czy działania uboczne (nierzadko o drażliwym charakterze) są uciążliwe dla chorych i wymagają zmiany na eplerenon.

Eplerenon jest lekiem nowszej generacji, charakteryzującym się wyższą selektywnością (1000 razy mniejsze powinowactwo do receptorów androgenowych oraz 100 razy>