Zespół otępienny
Skrót informacji
W poniższym materiale znajdują się praktyczne wskazówki pomocne w diagnozowaniu i leczeniu pacjentów z zespołami otępiennymi, w tym dotyczące niezwykle ważnej kwestii, czyli komunikacji z ich opiekunami. Z uwagi na zagrożenie epidemiologiczne i większe ryzyko powikłań u pacjentów > 65 r.ż. co prawda zwiększa się rola porad zdalnych, ale pożądane jest, żeby przynajmniej pierwsza wizyta pacjenta odbyła się w gabinecie.
Zespół otępienny - definicja
Zespół otępienny to nabyty postępujący proces nieodwracalnej utraty wcześniej posiadanych możliwości intelektualnych, pamięci i cech osobowości oraz funkcjonowania emocjonalnego. Obejmuje zaburzenia funkcji poznawczych (pamięć, myślenie, spostrzeganie, funkcje językowe, wzrokowo-przestrzenne i wykonawcze) i objawy pozapoznawcze (zaburzenia: zachowania, psychosomatyczne, nastroju).
Otępienie a depresja
Depresja w wieku podeszłym bywa trudna do zdiagnozowania. Na plan pierwszy wysuwają się skargi somatyczne. Skargi wynikają wprost z depresji i zmiany postrzegania własnego ciała. Ale to też efekt obecności chorób somatycznych i predyspozycji do odczuwania doznań bólowych. Trzeba pamiętać, że próg bólu w depresji ulega obniżeniu i nawet mało istotne bodźce są odbierane jako bardzo bolesne. Także niektóre leki działają depresjogennie (np. steroidy, immunosupresyjne, onkologiczne, antagoniści wapnia czy beta-blokery). Połączone jest to z osiowymi objawami depresji, takimi jak anhedonia, spadek nastroju, zmniejszenie energii, jak również z obecnością chorób towarzyszących (somatycznych).
KLINIKA | DEPRESJA | OTĘPIENIE |
| Nastrój | Obniżony | Obniżony albo wyrównany |
| Obraz kliniczny depresji | Kryteria | Apatia, większa drażliwość, chwiejność emocjonalna, częściej anhedonia, często nie spełnia kryteriów epizodu |
| Zaburzenia kognitywne | Ostry początek | Postępujący proces chorobowy, nie zależy od nastroju |
| Co mówi chory? | Nadmierne skargi w stosunku do obiektywnych zaburzeń poznawczych | Pacjenci często nie są krytyczni wobec dolegliwości, nie doceniają objawów |
| Funkcje poznawcze | Efekt uczenia się zachowany, podpowiedzi są efektywne, przypomina sobie materiał | Podpowiedzi nie są skuteczne, pacjent nie uczy się nowego materiału |
| Symptomatologia zaburzeń poznawczych | Spowolnienie> |
Rozpoznawanie otępienia
Kryteria rozpoznania otępienia w Chorobie Alzheimera, na podstawie National Institute of Aging oraz Alzheimers Disease Association
Stadia otępienia
Pobudzenie u chorych z otępieniem
Opiekun chorego
Leczenie otępienia
Farmakoterapia choroby Alzheimera
Leki przeciwpsychotyczne u osób w podeszłym wieku (Reus V.I. i wsp. 2016) - wg APA
Rekomendacje leczenia zaburzeń funkcji poznawczych w AD – Polskie Towarzystwo Alzheimerowskie - PTA (2012)
