Iwona Poziomkowska-Gęsicka
dr n. med.
Iwona Poziomkowska-Gęsicka
Kamila Błudnicka-Wojtuń
lek. med.
Kamila Błudnicka-Wojtuń
Data publikacji 24.05.2022
Czas czytania ok. 8 min

Skrót informacji

Leki stosowane w astmie są bezpieczne dla kobiety w ciąży i płodu, a mimo to prawie 40% pacjentek w ciąży w obawie o stan płodu przerywa
leczenie. Przerwanie terapii jest związane z podwyższonym ryzykiem wystąpienia zaostrzeń astmy, pogorszenia stanu chorej, a także stanowi zagrożenie dla jej dziecka. Z tego powodu GINA od wielu lat zaleca kontynuowanie leczenia w ciąży bez zmian, o ile astma była kontrolowana podczasdotychczasowej terapii. Rekomendowane są leki o największej skuteczności przy najmniejszej dostępności biologicznej, a także preparaty złożone.Korzyści z terapii wziewnym GKS ± LABA w celu utrzymania kontroli astmy i zapobiegania zaostrzeniom przewyższają nawet potencjalne ryzyko rutynowo podawanych leków na astmę. Wystąpienie ciężkiego zaostrzenia astmy, wymagające zastosowania doustnych glikokortykosteroidów,może mieć związek z ryzykiem porodu przedwczesnego oraz niskiej masy urodzeniowej.

Wstęp

Ocenia się, że astma oskrzelowa dotyka 3–12% kobiet w ciąży [1]. Badania pokazują, iż przebieg choroby podczas ciąży można rokować na zasadzie tzw. trójek, z których: ⅓ pacjentek doświadczy stabilizacji choroby, ⅓ zaostrzenia, ostatnia grupa odczuje poprawę [2]. Oczywiście trudno przewidzieć, jaki konkretnie przebieg będzie miała astma u danej kobiety w ciąży; są przesłanki ku temu, iż choroba ta zwykle nadal będzie miała taki sam przebieg, w przypadku gdy była niestabilna przed ciążą, zaś astma kontrolowana, która była kontrolowana przed ciążą, utrzyma swoją kontrolę. Niekontrolowany przebieg astmy zwiększa ryzyko powikłań, do których należą: stan przedrzucawkowy, poród przedwczesny, hipotrofia wewnątrzmaciczna, niska masa urodzeniowa oraz wady wrodzone. Nadrzędnym celem prowadzenia pacjentki jest opieka nad kobietą w ciąży, zapewniająca optymalną kontrolę astmy oskrzelowej. Lekarze POZ, pulmonolodzy, alergolodzy i ginekolodzy powinni skupić się na partnerskiej relacji z pacjentką, identyfikować możliwe czynniki zaostrzeń i szybko na nie reagować, systematycznie poddawać kontroli i monitorowaniu przebieg choroby, a także stosować skuteczną terapię w tym odmiennym stanie.

Patofizjologia astmy u kobiet w ciąży

W ciąży zwiększa się stężenie kortyzolu. Hormon, działając przeciwzapalnie, może zmniejszać objawy choroby. Progesteron, zwiększając wentylację minutową, rozkurcza mięśnie gładkie i może poprawić przebieg choroby. Ponadto poprzez zmniejszenie reaktywności>