Glikokortykosteroidy i ich miejsce w terapii chorób skóry
Skrót informacji
Miejscowe glikokortykosteroidy (mGKS) są podstawowymi lekami w terapii chorób skóry, stosowane są w lecznictwie dermatologicznym od ponad 60 lat. Pozostają one lekami z wyboru w wielu jednostkach chorobowych: zapalnych, hiperproliferacyjnych oraz autoimmunologicznych. Efekt terapeutyczny zależy od wielu czynników: budowy chemicznej, siły działania preparatu, rodzaju podłoża, obecności w preparacie dodatkowych substancji (np. antybiotyku, kwasu salicylowego), sposobu aplikacji, a przede wszystkim od poprawności stawianej diagnozy i współpracy pacjenta z lekarzem.
Jak działają?
Kortykosteroidy łatwo przechodzą przez błonę komórkową i wiążą się z receptorami w cytoplazmie. Kompleks receptor-steroid reaguje z DNA, czego wynikiem są zmiany w RNA i syntezie białek. Od tych zmodyfikowanych białek zależy działanie immunosupresyjne i przeciwzapalne kortykosteroidów. Kortykosteroidy zmniejszają stan zapalny niezależnie od czynnika, który go wywołał, doprowadzają do skurczu rozszerzonych naczyń, zmniejszenia ich przepuszczalności, zahamowania migracji leukocytów, hamowanie proliferacji limfocytów T i B oraz NK, ograniczenie degranulacji komórek tucznych i uwalnianie przez nie kinin, histaminy i innych mediatorów zapalnych.
Działanie antyproliferacyjne wynika z hamowania syntezy DNA i kolagenu, działanie immunosupresyjne z blokowania proliferacji limfocytów T, B, komórek Langerhansa oraz mastocytów.
Podział pod względem siły działania mGKS pokazują klasyfikacje europejska (4 grupy), I grupa obejmuje preparaty o najmniejszej, zaś IV o największej sile działania
i amerykańska (7 grup), gdzie grupa I odpowiada największej sile działania, grupa VII
– najsłabszej.
Preparaty najsłabsze jak hydrokortyzon, dexametazon, metyloprednizolon, nie są wystarczająco skuteczne w przewlekłych zmianach zapalnych, lecz bardzo rzadko powodują działania niepożądane.
Stosujemy je w okolice fałdów skóry, pach, narządów płciowych, błon śluzowych.
Obecnie nie zaleca się stosowania miejscowych GKS, nawet tych słabych, na>
Podział glikokortykosteroidów
Przeciwskazania do stosowania
Sposób aplikacji
Możliwe działania niepożądane
