Katarzyna Rataj-Pająk
lek. med.
Katarzyna Rataj-Pająk
Data publikacji 01.03.2022
Czas czytania ok. 2 min

Jęczmień i gradówka są stanami zapalnymi gruczołów powiek i stosunkowo często występują u dzieci i młodych dorosłych.

Jęczmień

W zależności od zajęcia gruczołów powiekowych jęczmień dzielimy na: zewnętrzny, będący zapaleniem gruczołów łojowych Zeissa lub Molla (potowe), oraz wewnętrzny, wywołany zapaleniem gruczołów tarczkowych Meiboma.

W większości przypadków jęczmień wywołany jest przez zakażenie gronkowcem. Do czynników ryzyka rozwoju jęczmienia zalicza się zaburzenia czynności (dysfunkcję) gruczołów tarczkowych Meiboma, przewlekłe zapalenie brzegów powiek, trądzik różowaty, czy niewyrównaną wadę wzroku. Jęczmień częściej występuje również u chorych na cukrzycę, u osób z trądzikiem lub łojotokowym zapaleniem skóry oraz z zaburzeniami immunologicznymi. Jęczmień zewnętrzny przebiega najczęściej ze znaczną bolesnością, zaczerwienieniem i obrzękiem powieki. Często jest widoczne na brzegu powieki uwypuklenie z rzęsą na szczycie. W przebiegu zapalenia dochodzi po kilku dniach do samoistnego przebicia z wypłynięciem treści ropnej.

Jęczmień wewnętrzny charakteryzuje się rozlanym zgrubieniem powieki, z przekrwieniem spojówki powiekowej, uwidocznionym po odwróceniu powieki górnej lub delikatnym odciągnięciu powieki dolnej. W przebiegu jęczmienia wewnętrznego może dojść do resorpcji i ustąpienia zapalenia lub przejścia w formę przewlekłą, czyli gradówkę. Nasilenie zapalenia sprzyja powstawaniu mnogich jęczmieni oraz uogólnieniu stanu zapalnego i możliwości wystąpienia ropni powiek, zapalenia oczodołu, czy zapalenia zatoki jamistej. Czynnikiem sprzyjającym są zaburzenia odporności i cukrzyca. U dzieci należy szczególną uwagę zwrócić>