Adam Stępień
prof. dr hab. n. med.
Adam Stępień
Data publikacji 22.03.2022
Czas czytania ok. 51 min

Skrót informacji

Celem niniejszych zaleceń jest zaproponowanie strategii postępowania w leczeniu migreny. Skierowane są one do: lekarzy ogólnych, lekarzy w poradniach leczenia bólu oraz neurologów. Leczenie migreny wymaga elastyczności i zindywidualizowanego podejścia w przypadku każdego chorego. Przedstawione wytyczne oparte są nie tylko na dowodach naukowych, otrzymanych z badań klinicznych oraz bogatego doświadczenia klinicznego autorów, lecz także na publikacjach naukowych. Obecne zalecenia są uaktualnionymi wytycznymi, obejmującymi nowo wprowadzone leki do leczenia migreny przewlekłej.

Wprowadzenie

Rekomendacje leczenia doraźnego migreny epizodycznej zostały opublikowane w 2009 roku i opracowane przez European Federation of Neurological Societies (EFNS), a następnie zaadoptowane przez European Academy of Neurology (EAN) [37].
W 2016 roku natomiast opublikowane zostały zalecenia American Headache Society (AHS) [85]. W Polsce ostatnie opracowanie dotyczące postępowania doraźnego w napadzie migreny opublikowano w 2019 roku [111].

Poniższe wytyczne uwzględniają te zalecenia w odniesieniu do polskich warunków i możliwości terapeutycznych, zgodnie z zasadami Evidence-Based Medicine, Good Clinical Practice, wiedzą i doświadczeniem ekspertów Polskiego Towarzystwa Bólów Głowy (PTBG), Polskiego Towarzystwa Neurologicznego (PTN) i Polskiego Towarzystwa Badania Bólu (PTBB). W poniższych opracowaniach wzięto pod uwagę opinie światowych ekspertów leczenia migreny, publikowane w piśmiennictwie [33, 47, 125].

Definicja

Migrena jest uwarunkowanym genetycznie, przewlekłym bólem głowy, ujawniającym się okresowo, często połowiczym i nasilającym się podczas aktywności fizycznej, któremu towarzyszą objawy autonomiczne pod postacią nudności lub wymiotów oraz nadwrażliwości na światło i hałas. Występuje przez większą część życia chorego, ze zmienną indywidualną częstotliwością pojawiania się. Pomiędzy napadami bólu chorzy wykazują stałą gotowość do rozwoju napadu.

Określenie

U osób dorosłych migrena częściej występuje u kobiet (ok. 15–18% populacji) niż u mężczyzn (6–8% populacji) [69]. Ponadto u kobiet częściej>

Kryteria rozpoznania migreny

Migrena epizodyczna

Migrena bez aury

Migrena z aurą

Leczenie migreny epizodycznej

Niesteroidowe leki przeciwbólowe

Ergotamina i alkaloidy sporyszu

Tryptany (5-HT1B/1D-AGONIŚCI)

Przedłużona aura migrenowa i jej leczenie

Inne leki mogące mieć zastosowanie w napadzie migreny

Leczenie profilaktyczne w migrenie

Migrena przewlekła

Cele terapii profilaktycznej

Przeciwciała monoklonalne skierowane przeciwko białku i receptorowi CGRP

Inne leki w leczeniu migreny przewlekłej

Ból głowy spowodowany nadużywaniem leków

Leczenie migreny miesiączkowej

Leczenie migreny w okresie ciąży i laktacji

Leczenie stanu migrenowego i aury przedłużonej

Leczenie uzupełniające migreny