Mateusz Babicki
Dr n. med.
Mateusz Babicki
Data publikacji 06.10.2023
Aktualizacja 25.09.2024
Czas czytania ok. 6 min

Skrót informacji

Wątroba jest pojedynczym narządem miąższowym, który pełni szereg funkcji w naszym organizmie. W przeciwieństwie do innych narządów wykazuje duże zdolności regeneracyjne. Do monitorowania funkcji wątroby możliwe jest wykorzystanie badań laboratoryjnych: ALT, AST, GGTP, Bilirubina. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w zakresie powyższych badań ważne jest wdrożenie diagnostyki różnicowej w celu odnalezienia przyczyn. Po określeniu przyczyny należy wdrożyć ukierunkowane leczenie przyczynowe.

Artykuł we współpracy z  PTMR_logo

Przyczyny nieprawidłowych wyników

Wątroba jest pojedynczym narządem miąższowym, który pełni szereg funkcji w naszym organizmie. Między innymi bierze udział w szlakach metabolicznych tłuszczy, węglowodanów oraz aminokwasów. Pełni funkcję magazynującą, detoksykacyjną oraz termoregulacyjną. Wątroba, w przeciwieństwie do innych narządów wykazuje znaczne zdolności regeneracyjne.

Monitorowanie kondycji wątroby możliwe jest poprzez wykonanie m.in. badań laboratoryjnych do których zaliczamy (dostępnych w ramach koszyka POZ):

  • ALT (aminotransferaza alaninowa) – wartość prawidłowa <40 IU/l
  • AST (aminotransferaza asparaginianowa) - wartość prawidłowa <40 IU/l
  • ALP (fosfataza alkaliczna) - wartość prawidłowa < 270 IU/I
  • Bilirubina  - wartość referencyjna wynosi 0.3 – 1.2 mg/dl
  • GGTP (gamma-glutamylotranspeptydaza) - wartości nie powinny przekraczać u kobiet 35 IU/I oraz 40 IU/l u mężczyzn

Przyczyn nieprawidłowych wartości poszczególnych prób wątrobowych jest bardzo wiele. Do schorzeń mogących powodować wzrosty markerów wątrobowych zaliczamy:

  • wirusowe zapalenie wątroby (WZW) zarówno ostre jak i przewlekłe,
  • stłuszczeniową chorobę wątroby (niealkoholowa stłuszczenia choroba wątroby (NAFLD)),
  • uszkodzenie wątroby – polekowe, toksynami (np. metale ciężkie),
  • alkoholową chorobę wątroby,
  • autoimmunologiczne zapalenie wątroby,
  • hemochromatoza,
  • sarkoidoza wątroby,
  • gruźlicy,
  • amyloidozy,
  • nowotwory – nowotwór pierwotny wątroby, przerzuty,
  • marskość wątroby,
  • nNiedokrwienie wątroby, zakrzepica żyły wątrobowych.

Oprócz typowych schorzeń wątroby podniesione wartości prób wątrobowych mogą występować również w przypadku:

  • chorób kości,
  • przewlekłej niewydolności nerek,
  • niewydolności serca, ostrego zawału mięśnia sercowego,
  • chorób dróg żółciowych (cholestaza, zapalenie dróg żółciowych, nowotwory),
  • chorób tarczycy,
  • nadmiernego wysiłku fizycznego,
  • spożycia alkoholu,
  • nieprawidłowej diety.

Diagnostyka różnicowa

Nieprawidłowości w ocenie>

Postępowanie