Opipramol i receptory sigma – korzyści terapeutyczne wynikające z unikalnego mechanizmu działania leku

Opipramol został wprowadzony do lecznictwa w latach 60-tych jako lek przeciwdepresyjny zaliczany do grupy trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych. Doświadczenie kliniczne pokazało jednak, że wywoływany przezeń efekt przeciwdepresyjny nie jest tak silny jak oczekiwano, natomiast charakteryzuje go przede wszystkim działanie przeciwlękowe i uspokajające. Co ciekawe, okazał się on szczególnie skuteczny w łagodzeniu objawów wegetatywnych i narządowych o podłożu psychogennym. Lek ten jest aktualnie zarejestrowany w Polsce do leczenia zaburzeń lękowych uogólnionych oraz zaburzeń występujących pod postacią somatyczną.

Ze względu na wywoływane efekty kliniczne i unikalny mechanizm działania, opipramol jest często określany jako lek "atypowy" lub "anksjolityk z tymoleptyczną komponentą". Pomimo strukturalnego podobieństwa do trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych nie hamuje on wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny w stopniu istotnym klinicznie, natomiast wykazuje silne powinowactwo do receptorów σ1 i σ2. Funkcja tych receptorów w ośrodkowym układzie nerwowym nie została jak dotąd w pełni poznana. Wydaje się, że mogą mieć one związek zarówno z regulacją nastroju, jak również z mechanizmem powstawania objawów lękowych i psychotycznych. Pobudzenie receptora σ1 wpływa na aktywność różnych układów neuroprzekaźnikowych, w tym układów monoaminergicznych i układu glutaminianergicznego, aczkolwiek dokładny mechanizm tych oddziaływań nie został opisany. Przykładowo, efekt przeciwlękowy oraz korzystne działanie w depresji psychotycznej sertraliny i fluwoksaminy, leków z grupy SSRI, tłumaczy się>