Ospa wietrzna czy półpasiec? Czy występuje sezonowość? Jakie są powikłania?
Skrót informacji
- Ospa wietrzna i półpasiec to choroby wywoływane przez ten sam czynnik etiologiczny – wirus ospy wietrznej i półpaśca (Varicella zoster virus - VZV). W przypadku ospy najliczniejszą grupę chorych (ponad połowa zakażeń) stanowią dzieci pomiędzy 4. a 9. rokiem życia. W przypadku półpaśca najczęściej chorują osoby 50+.
- Infekcją pierwotną VZV jest ospa wietrzna, a do zakażenia dochodzi drogą kropelkową, przez kontakt bezpośredni z wydzieliną pęcherzyków lub zanieczyszczonymi przedmiotami oraz drogą przezłożyskową. W przypadku półpaśca wydzielina obecna w pęcherzykach jest także zakaźna, ale zakaźność jest mniejsza niż w przypadku ospy wietrznej.
- Różnicowanie ospy wietrznej i półpaśca na podstawie obrazu klinicznego prezentuje tabela zamieszczona w treści artykułu.
- Zarówno ospa wietrzna jak i półpasiec mogą dawać liczne powikłania.
- Istnieje możliwość profilaktyki pierwotnej w postaci szczepienia przeciwko ospie wietrznej oraz profilaktyki wtórnej – szczepienie poekspozycyjne.
- W większości przypadków ospy wietrznej wystarczające jest leczenie objawowe z zastosowaniem leków przeciwgorączkowych i przeciwświądowych oraz odpowiedniego nawodnienia. Lekiem z wyboru w terapii ospy wietrznej jest acyklowir. Na podstawie dotychczasowych doświadczeń, można stwierdzić, że jest to lek bezpieczny i dobrze tolerowany, nawet w czasie długotrwającego leczenia.
- W przebiegu półpaśca stwierdzono, że włączenie leczenia acyklowirem powoduje redukcję ilości zmian skórnych i zmniejszenie zajmowanej powierzchni ciała. Obserwowano także szybsze gojenie się zmian i łagodzenie dolegliwości bólowych. W leczeniu postaci ocznej półpaśca odnotowano zmniejszenie częstości i ciężkości powikłań.
Ospa wietrzna i półpasiec to choroby wywoływane przez ten sam czynnik etiologiczny – wirus ospy wietrznej i półpaśca (Varicella zoster virus - VZV), należący do otoczkowych DNA-wirusów z rodziny Herpesviridae. VZV cechuje się wysoką zakaźnością, sięgającą w kontaktach domowych z chorym na ospę wietrzną nawet 90%. Szczyt zachorowań na ospę wietrzną w klimacie umiarkowanym przypada na okres zimowy i wczesnowiosenny, a okresowe epidemie obserwuje się z częstotliwością co 2-5 lat. Najliczniejszą grupę chorych (ponad połowa zakażeń) stanowią dzieci pomiędzy 4. a 9. rokiem życia. Szacuje się, że w Europie do 15. roku życia choruje 90% dzieci1,2.
Ryzyko zachorowana na półpasiec ocenia się na 10-30% i jest ono ściśle związane z wiekiem oraz stanem układu immunologicznego. W Polsce zapadalność na półpasiec wynosi średnio 338,8/100 000 i jest najwyższa w grupie wiekowej > 50 lat3. Dla porównania - w populacji dziecięcej półpasiec występuje z częstością 0,1-1,5/100 000. Ryzyko jego wystąpienia jest większe u dzieci, które przechorowały ospę w pierwszych dwóch latach życia (prawdopodobnie w związku z niedojrzałością odpowiedzi immunologicznej)4,5.
Infekcją pierwotną VZV jest ospa wietrzna. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową (wrotami zakażenia są górne drogi oddechowe oraz spojówki), przez kontakt bezpośredni z wydzieliną pęcherzyków lub zanieczyszczonymi przedmiotami oraz drogą przezłożyskową1,2. W przypadku pacjentów z>
Objawy
Powikłania
Profilaktyka
Leczenie
