Zasady racjonalnej antybiotykoterapii w POZ
Skrót informacji
Jednym z największych wyzwań współczesnej medycyny jest narastający, szczególnie dynamicznie w ostatnich latach, problem antybiotykooporności. Światowa Organizacja Zdrowia wskazała lekooporność bakterii na antybiotyki jako globalne zagrożenie dla zdrowia publicznego1. Do głównych przyczyn tego zjawiska należy nadmierne i niepotrzebne stosowanie antybiotyków, przedwczesne przerywanie antybiotykoterapii po ustąpieniu objawów i nieprzestrzeganie zasad higieny. Antybiotykooporność prowadzi do wzrostu liczby przypadków śmiertelnych w wyniku chorób bakteryjnych i niepowodzeń w leczeniu z powodu trudności w doborze właściwej terapii2. Ze względu na znaczne zróżnicowanie infekcji u pacjentów w gabinecie lekarza rodzinnego szczególnie ważna jest znajomość aktualnych zasad i wytycznych leczenia przeciwbakteryjnego. Zakażenia dróg oddechowych są przyczyną nawet co drugiej konsultacji lekarskiej w podstawowej opiece zdrowotnej, a nierozważne zlecanie antybiotyków bez wskazań może prowadzić do ich nadużywania i przyspieszenia wzrostu lekooporności3.
Artykuł powstał we współpracy z 
Zasada 1. Antybiotykoterapia tylko przy wskazaniach.
Poza doświadczeniem i intuicją w codziennej pracy bardzo ważne jest wykorzystanie aktualnych wytycznych, wyników badań klinicznych i Evidence based medicine (EBM). Z powodu empirycznego leczenia większości zakażeń w praktyce lekarza rodzinnego przy podejmowaniu decyzji klinicznych niezwykle istotne jest dokładne badanie podmiotowe oraz przedmiotowe. Warto podkreślić, że najczęściej popełnianym błędem przy stosowaniu antybiotyków jest ich nadużywanie. Brak wskazań do antybiotykoterapii jest pierwszym i najważniejszym przeciwskazaniem. Antybiotykoterapia powinna być zlecana w przypadku jasnych wskazań, nigdy profilaktycznie i nigdy „na wszelki wypadek”. Takie postępowanie może prowadzić nie tylko do selekcji szczepów opornych, ale także do naruszenia fizjologicznej mikroflory pacjenta, a co za tym idzie do pogorszenia jego odporności [1,3-7]. Należy pamiętać, że najczęściej pojawiającym się czynnikiem etiologicznym infekcji dróg oddechowych u pacjentów w każdym wieku są wirusy i większość infekcji skutecznie i bezpiecznie może i powinna być leczona objawowo [3].
Zasada 2. Wykorzystanie narzędzi diagnostycznych dostępnych w gabinecie POZ.
Lekarze rodzinni mają dostęp do kilku narzędzi diagnostycznych mogących ułatwiać różnicowanie bakteryjnej i wirusowej etiologii chorób infekcyjnych.
Pierwszym z nich są szybkie testy antygenowe w kierunku grypy, zakażeń RSV oraz SARS-Cov-2. Rozpowszechnienie grypy wśród pacjentów w ubiegłym sezonie było bardzo>
Zasada 3. Właściwy antybiotyk.
Zasada 4. Pamięć o interakcjach.
Zasada 5. Edukacja.
Podsumowanie
