Alicja Jazienicka-Kiełb
Lek.
Alicja Jazienicka-Kiełb
Data publikacji 12.09.2024
Czas czytania ok. 7 min

Skrót informacji

Żółtaczka powstaje na skutek odkładania się nadmiaru bilirubiny w organizmie. Jest ona jednym z najczęstszych problemów wieku noworodkowego i powodem licznych konsultacji lekarskich w tej grupie wiekowej, a także najczęstszą przyczyną ponownego kierowania noworodków do szpitala. Zdecydowana większość stwierdzanych przypadków, szczególnie u dzieci karmionych piersią, to żółtaczka fizjologiczna. Nie wymaga ona szczególnego postępowania poza obserwacją. Dziecko powinno być często karmione, gdyż niedobory kaloryczne nasilają żółtaczkę. W każdym przypadku wskazane jest różnicowanie z żółtaczką patologiczną, która może być spowodowana szeregiem schorzeń, takich jak między innymi atrezja dróg żółciowych lub infekcja.

Artykuł powstał dzięki współpracy z PTMR_logo

Żółtaczka to żółte zabarwienie skóry i białkówek oczu powstałe z powodu odkładania się nadmiaru bilirubiny w tkankach organizmu. Zwykle zażółcenie powłok skórnych zaczyna być widoczne, gdy stężenie bilirubiny przekracza 3 mg/dl. U dorosłego zażółcenie pojawia się wcześniej, u dziecka widoczne jest czasem dopiero od poziomu 5 mg/dl. Bilirubina w organizmie występuje w dwóch frakcjach:

  • Pośredniej (wolna, niesprzężona) ma ona zdolność przenikania bariery krew-mózg i może odkładać się w OUN
  • Bezpośredniej (związana, sprzężona) w połączeniu z glukuronianami jest wydzielana do żółci i wydalana z kałem1-2.

Zwiększone stężenie bilirubiny może być spowodowane jej nadmiernym wytwarzaniem, utrudnieniem metabolizowania lub zahamowanym wydalaniem z organizmu1-3. Żółtaczka zwykle pojawia się, gdy dochodzi do rozpadu dużej ilości erytrocytów oraz hemoglobiny lub przy chorobach wątroby czy dróg żółciowych4.

Żółtaczka jest jednym z najczęstszych problemów wieku noworodkowego i popularną przyczyną wizyty w gabinecie lekarza rodzinnego. Z punktu widzenia lekarza rodzinnego najważniejsze jest ustalenie czy żółtaczka jest elementem adaptacji i można ją uznać za fizjologię, czy jest już objawem patologicznym i wymaga dalszego leczenia. U rasy kaukaskiej częstość występowania żółtaczki u niemowląt określa się na 60-80%2.

Jedną z wymagających szybkiego postępowania leczniczego przyczyn żółtaczki jest cholestaza. Cholestaza jest to stan utrudnionego odpływu żółci.>

Diagnostyka

Różnicowanie

Leczenie

Podsumowanie