Tomasz Stompór
prof. dr hab. med.
Tomasz Stompór
Data publikacji 18.01.2021
Czas czytania ok. 10 min

Skrót informacji

  • Przewlekła choroba nerek (PChN) jest współchorobowością obecną bardzo często u chorych leczonych z powodu chorób serca i naczyń oraz ogółu pacjentów z dyslipidemią.
  • Skorygowane do wieku ryzyko wystąpienia zdarzenia sercowo – naczyniowego u pacjentów z PChN stadium 3a jest blisko dwukrotnie wyższe w porównaniu do osób z prawidłową czynnością nerek; w stadium 3b już 6- krotnie wyższe, a w stadium 4 i 5 odpowiednio – 10 i blisko 20 razy wyższe.
  • Najnowsza edycja zaleceń dotyczących leczenia dyslipidemii zalicza GFR<59 ml/min./1,73m2 do czynników wysokiego ryzyka wystąpienia zdarzenia sercowo – naczyniowego na podłożu miażdżycowym.
  • Dyslipidemia w PChN jest nie tylko czynnikiem ryzyka progresji miażdżycy i powikłań sercowo – naczyniowych, ale także sprzyja dalszej progresji PChN.
  • Zalecenia ESC/EAS 2018 (publikowane w European Heart Journal w roku 2019) mówią w odniesieniu do nerek, m.in. że zaleca się stosowanie statyny lub statyny z ezetymibem u pacjentów z PChN stadiów 3-5 (w stadium 5 – u tych, którzy nie są leczeni dializami) i należy rozważyć kontynuowanie statyny lub statyny z ezetymibem u pacjentów z PChN 5 w momencie rozpoczynania leczenia dializami (zwłaszcza, jeżeli chorują na choroby serca i naczyń na podłożu miażdżycy).
  • Statyny zmniejszają ryzyko wystąpienia zdarzeń sercowo – naczyniowych i naczyniowo – mózgowych we wszystkich przedziałach PChN, przy czym korzystny wpływ tych leków zmniejsza się wraz ze spadkiem wartości GFR i znika całkowicie w stadium PChN 5.Badanie SHARP wykazało, że pierwszorzędowy złożony punkt końcowy, zdefiniowany jako „duże zdarzenie pochodzenia miażdżycowego”, tj. zawał serca nie zakończony zgonem lub zgon z przyczyn wieńcowych, udar nie-krwotoczny lub procedura rewaskularyzacyjna (jakakolwiek, za wyjątkiem dostępu naczyniowego do hemodializy) wystąpił u chorych leczonych podwójną terapią hipolipemizującą o 17% rzadziej (przy p= 0,0021).

Przewlekła choroba nerek – epidemiologia

Przewlekła choroba nerek (PChN) jest nieprawidłowością występującą w populacji ogólnej z częstością 5 – 15% (dość znaczna rozbieżność w epidemiologii wynika m.in. z uwarunkowań etnicznych, demograficznych czy socjo-ekonomicznych). W Polsce problem ten dotyczy nie mniej, niż 10% ogółu populacji, a dokładne badania przeprowadzone wśród osób po 65 roku życia (POLSENIOR) wskazują, że 21% z nich ma eGFR< 60 ml/min./1,73m2 (a więc PChN w stadium 3 lub wyższym), a dodatkowo ponad 8% charakteryzuje się izolowaną albuminurią spełniającą kryteria rozpoznania PChN. PChN jest zatem współchorobowością obecną bardzo często u chorych leczonych z powodu chorób serca i naczyń oraz ogółu pacjentów z dyslipidemią.

Pacjenci z PChN a ryzyko sercowo-naczyniowe

Zaburzenia lipidowe są cechą każdej postaci i stadium PChN (niezależnie od przyczyny), a w przypadku kłębuszkowych chorób nerek przebiegających ze znacznym białkomoczem – jednym z kryteriów definiujących ich manifestację kliniczną, jaką jest zespół nerczycowy. Aterogenna dyslipidemia jest także nieodłączną cechą cukrzycy, uważanej za wiodącą przyczynę PChN.

Skorygowane do wieku ryzyko wystąpienia zdarzenia sercowo – naczyniowego u pacjentów z PChN stadium 3a (eGFR 45 – 59 ml/min./1,73m2) jest blisko dwukrotnie wyższe w porównaniu do osób z prawidłową czynnością nerek; w stadium 3b (eGFR 30 – 44 ml/min./1,73m2) już 6- krotnie wyższe, a w stadium>

Co mówią wytyczne i zalecenia?

Co mówią badania?

Co mówią metaanalizy?

Badanie SHARP i IMPROVE-IT

Podsumowanie