Uwagi na temat dawkowania leków przeciwdepresyjnych. Praktyczne rady dla lekarza POZ
Skrót informacji
W bieżącym numerze Psychiatry dla Lekarza Rodzinnego zamieszczamy dwa artykuły profesora Marka Krzystanka, naukowca i praktyka, który posiada rzadką i jakże potrzebną umiejętność tłumaczenia w prosty sposób spraw, czasami niepotrzebnie komplikowanych w podręcznikach, rekomendacjach i monografiach. Dzięki temu możemy otrzymać kliniczny fundament pozwalający na budowanie jakże potrzebnego sojuszu lekarzy rodzinnych, lekarzy pierwszego kontaktu i lekarzy psychiatrów w leczeniu najczęściej rozpowszechnionych zaburzeń psychicznych, takich jak zaburzenia snu, zaburzenia lękowe i zaburzenia depresyjne. W dzisiejszych czasach można napisać, że to sojusz konieczny i niezbędny, ale postanowiliśmy, że w tym numerze czasopisma, z szacunku dla Was drodzy czytelnicy, o tak zwanych „dzisiejszych czasach”, także opatrzonych magicznym kryptonimem „19” pisać będziemy jak najmniej, właściwie wcale.
Zdając sobie sprawę, że lepsze bywa wrogiem dobrego, zdecydowaliśmy się jednak na krótką glosę do praktycznych rad prof. Krzystanka dla lekarza POZ dotyczących tego, co zrobić, kiedy pacjent się boi oraz co zrobić, kiedy pacjent jest smutny? Mamy jednak powód usprawiedliwiający tę atawistyczną chęć „podzielenia włosa na czworo”. Powód ma postać powtarzających się pytań zadawanych przez lekarzy POZ przy okazji warsztatów i wykładów. Pytań odnoszących się do prowadzenia leczenia farmakologicznego i mających zwykle wymiar bardzo podstawowy – jak wprowadzamy lek przeciwdepresyjny?, od jakiej dawki leku zaczynamy?, kiedy zwiększamy dawkę i do jakiej wysokości?, kiedy i w jaki sposób odstawiamy lek? Stąd poniższe uwagi dotyczące dawkowania wybranych leków przeciwdepresyjnych.
Pobierz artykuł
Inicjowanie terapii lekiem przeciwdepresyjnym
Aktualnie stosowane leki przeciwdepresyjne są generalnie bezpieczną i dobrze tolerowaną grupą leków. W Polsce i na świecie najczęściej stosowanymi lekami I rzutu w leczeniu depresji i zaburzeń lękowych są inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI), takie jak escitalopram, sertralina czy fluoksetyna oraz inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny (SNRI), takie jak wenlafaksyna.
Wprowadzanie leku przeciwdepresyjnego u pacjentów z depresją lub zaburzeniami lękowymi powinno być zawsze poprzedzone zebraniem wywiadu i oceną obecnego stanu psychicznego. Jeżeli chory zażywa jakieś inne leki, należy sprawdzić, czy nie ma istotnych interakcji. Zasady dawkowania leku powinny być indywidualne i dostosowane do stanu klinicznego danego pacjenta.
Generalnie obowiązuje zasada inicjowania leczenia poczynając od najmniejszej dawki leku i stopniowe miareczkowane (wzrost dawki) w zależności od tolerancji leku. Należy pamiętać, że w pierwszych dniach (tygodniach) stosowania leków przeciwdepresyjnych zwykle nie mamy jeszcze do czynienia z ich efektem terapeutycznym, natomiast od początku mogą występować niektóre działania niepożądane.
Wprowadzenie leków przeciwdepresyjnych działających w mechanizmie hamowania wychwytu zwrotnego serotoniny/noradrenaliny może być związane z pojawianiem się takich działań niepożądanych jak nudności i bóle głowy, ale również na początku leczenia mogą wystąpić objawy takie jak niepokój psychiczny i ruchowy, rozdrażnienie. Są one zwykle mało nasilone i przemijają>
Jaka dawka jest optymalna?
Jak odstawiamy leki przeciwdepresyjne?
